کشت میوه در گلخانه طی سال‌های اخیر به یکی از سودآورترین شاخه‌های کشاورزی تبدیل شده است. افزایش تقاضا برای میوه‌های خارج‌فصل، کمبود زمین‌های مرغوب کشاورزی و نیاز به تولید پایدار در تمام ماه‌های سال، باعث شده که بسیاری از کشاورزان و سرمایه‌گذاران به سمت ساخت گلخانه برای کشت انواع میوه حرکت کنند. امروزه می‌توان ده‌ها نوع میوه از جمله توت‌فرنگی، انگور، موز، بلوبری، انار، هندوانه، خیارچنبر، لیموترش، آناناس و… را به‌صورت کاملاً کنترل‌شده در گلخانه تولید کرد.
این مقاله یک راهنمای جامع برای بررسی تمام نکات مورد نیاز برای راه‌اندازی و مدیریت گلخانه میوه می باشد که می تواند به شما از انتخاب سازه، تجهیزات، بستر کاشت و آبیاری گرفته تا معرفی بهترین میوه‌ها برای کشت گلخانه‌ای، میزان سودآوری و نکات تخصصی افزایش عملکرد کمک کند.
گلخانه میوه چیست و چه مزایایی دارد؟
گلخانه میوه فضایی کنترل‌شده است که در آن شرایط رشد مانند دما، نور، رطوبت، آبیاری، تهویه، تغذیه و خاک به‌طور دقیق مدیریت می‌شود. هدف از این نوع گلخانه، افزایش راندمان، کاهش تلفات، تولید محصول در تمام فصل‌ها و امکان پرورش میوه‌هایی است که در فضای آزاد قابل کشت نیستند.
مهم‌ترین مزایای گلخانه برای تولید میوه
-
تولید خارج از فصل
امکان برداشت میوه در فصول سرد یا گرم، بدون محدودیت اقلیمی. -
حفظ ثبات کیفیت و اندازه میوه
کنترل نور و تغذیه باعث تولید میوه‌های درشت، آبدار و بازارپسند می‌شود. -
کاهش مصرف آب تا ۷۰ درصد
استفاده از آبیاری قطره‌ای و سیستم‌های رطوبت‌ساز باعث صرفه‌جویی چشمگیر می‌شود. -
محافظت از میوه‌ها در برابر باد، باران، آفات و سرمازدگی
-
امکان افزایش تراکم کاشت
بهره‌وری در واحد سطح در گلخانه چند برابر زمین کشاورزی است. -
سودآوری بالا و بازگشت سرمایه سریع
چه نوعگلخانه برای کشت انواع میوه مناسب است؟
انتخاب نوع سازه بستگی به اقلیم، بودجه و نوع محصول دارد؛ اما چند نوع گلخانه بیشترین کاربرد را دارند:
۱. گلخانه اسپانیایی (چنددهانه)
-
مناسب برای میوه‌هایی مانند: توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی میوه‌ای، خیار، لیموترش.
-
دارای ارتفاع بالا و سیستم تهویه قوی.
بیشتر بخوانید»» هزینه ساخت گلخانه اسپانیایی
2. گلخانه پلی‌کربنات
-
مناسب برای مناطق بادخیز و سردسیر.
-
دوام بالا و عایق حرارتی مناسب.
بیشتر بخوانید»» هزینه ساخت گلخانه پلی کربنات
3. گلخانه شیشه‌ای (Venlo)
-
بهترین کیفیت نور و قابلیت کنترل دقیق.
-
مناسب برای کشت میوه‌های لوکس مثل بلوبری، انگور و تمشک.
بیشتر بخوانید»» هزینه ساخت گلخانه شیشه ای صنعتی
4. گلخانه سازه فلزی تونلی
-
گزینه‌ای اقتصادی برای شروع کار.
-
مناسب برای توت‌فرنگی، هندوانه و ملون گلخانه‌ای.
بیشتر بخوانید»» هزینه ساخت گلخانه تونلی با سیم بکسل
زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نیاز گلخانه برای کشت میوه
۱. سیستم گرمایش
-
هیتر صنعتی، بویلر و رادیاتور
-
برای حفظ دما در شب و زمستان الزامی است.
بیشتر بخوانید»» قیمت هیتر گلخانه پاییز 1404
۲. سیستم سرمایش
-
پد و فن
-
کولینگ، مه‌پاش یا رطوبت‌ساز
-
مخصوص میوه‌های حساس به گرما مانند توت‌فرنگی و بلوبری
بیشتر بخوانید»» قیمت فن گلخانه پاییز 1404
۳. آبیاری هوشمند
-
قطره‌ای
-
مه‌پاش برای ریشه‌های هوایی
-
هیدروپونیک برای میوه‌های خاص
۴. سیستم نور مصنوعی
-
کاربرد برای زمستان یا مناطق کم‌نور
-
LEDهای رشد حرفه‌ای برای میوه‌هایی مانند بلوبری یا انگور گلخانه‌ای
5. تهویه و گردش هوا
-
جلوگیری از بیماری قارچی
-
کنترل رطوبت
بیشتر بخوانید»» قیمت فن سیرکوله گلخانه پاییز 1404
6. سنسورها و اتوماسیون کنترل
-
سنسور رطوبت خاک
-
سنسور دما
-
سیستم مدیریت هوشمند گلخانه
این تجهیزات باعث افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی می‌شوند.
بهترین میوه‌ها برای کشت در گلخانه
در ادامه مهم‌ترین میوه‌های قابل‌کشت در گلخانه را همراه با نیازها، سطح سودآوری و نکات تخصصی معرفی می‌کنیم.
۱. توت‌فرنگی گلخانه‌ای (به‌صرفه‌ترین میوه برای گلخانه)
یکی از پربازده‌ترین و محبوب‌ترین محصولات گلخانه‌ای توت‌فرنگی است که به‌صورت هیدروپونیک یا کیسه‌ای تولید می‌شود.
مزایا:
- برداشت در تمام فصول
- وزن بالا و بازار عالی
- امکان صادرات
- فضای کم برای تولید
شرایط رشد:
- دمای مناسب: ۱۵ تا ۲۵ درجه
- PH خاک: ۵.۵ تا ۶.۵
- نور: ۱۲ تا ۱۴ ساعت در روز
درآمد:
بسته به نوع سیستم کشت، بین ۱۵ تا ۴۰ تن در هکتار قابل تولید است.
۲. انگور گلخانه‌ای
انگور از جمله میوه‌هایی است که با کنترل دما و نور، کیفیت بسیار بالاتری نسبت به فضای باز پیدا می‌کند.
مزایا:
- بازار لوکس
- امکان کشت در اکثر مناطق
- کنترل‌شده و بدون ترک‌خوردگی
نیازها:
- نور زیاد
- سیستم داربست
- هرس دقیق
۳. بلوبری (پر سودترین میوه گلخانه‌ای)
کمبود زمین‌های اسیدی مناسب برای بلوبری باعث شده که بهترین روش پرورش آن، گلخانه با بستر کنترل‌شده باشد.
مزایا:
- قیمت بسیار بالا
- صادرات قوی
- تولید در تمام فصول
نیازهای خاص:
- PH: بین ۴.۵ تا ۵
- نور زیاد
- تهویه مناسب
- خاک تورب‌ماس، کوکوپیت یا پیت‌ماس
۴. موز گلخانه‌ای
کشت موز در ایران رو‌به‌افزایش است. با استفاده از سیستم مه‌پاش و رطوبت بالا، می‌توان بازده مطلوبی گرفت.
شرایط لازم:
- دما: ۲۴ تا ۳۲ درجه
- رطوبت: بالای ۶۰٪
- ارتفاع مناسب سازه
- سیستم گرمایش قوی
۵. هندوانه، طالبی و ملون گلخانه‌ای
این محصولات در فصل زمستان بازار بسیار عالی دارند.
مزایا:
- دوره رشد کوتاه
- بازار فصل سرد
- سوددهی سریع
۶. انار گلخانه‌ای
انارهای گلخانه‌ای اندازه یکدست، پوست براق و دانه‌های‌یاقوتی دارند.
مزایا:
- بازار صادراتی
- عدم ترک خوردگی
- کاهش آفات
۷. آناناس، پاپایا و میوه‌های استوایی
این میوه‌ها نیازمند دمای بالا و رطوبت کنترل‌شده هستند و در ایران کمتر تولید می‌شوند؛ بنابراین سود خوبی دارند.
بیشتر بخوانید»» قیمت اتصالات سازه گلخانه
چه بسترهایی برای کشت میوه در گلخانه بهتر است؟
۱. خاکی
برای محصولاتی مثل هندوانه، ملون، انگور مناسب است.
۲. هیدروپونیک
بهترین گزینه برای:
-
توت‌فرنگی
-
بلوبری
-
گوجه‌های میوه‌ای
-
میوه‌های حساس
بیشتر بخوانید»» هزینه احداث گلخانه هیدروپونیک
۳. بسترهای ترکیبی
-
کوکوپیت
-
پرلیت
-
تورب‌ماس
این بسترها تهویه و جذب آب عالی دارند.
بیشتر بخوانید»» هزینه ساخت گلخانه نت هاوس
مراحل راه‌اندازی گلخانه میوه
۱. انتخاب زمین مناسب
-
دسترسی به آب
-
آفتاب‌گیر بودن
-
دور بودن از بادهای شدید
۲. نصب سازه
-
اسکلت مقاوم
-
پوشش پلی‌کربنات، پلاستیک یا شیشه
بیشتر بخوانید»» هزینه نصب سازه گلخانه
۳. آماده‌سازی بستر
-
ضدعفونی
-
انتخاب بستر مناسب
-
نصب سیستم آبیاری
۴. کاشت نهال یا نشا
انتخاب ارقام اصلاح‌شده و مقاوم بسیار مهم است.
۵. تنظیم دما و نور
-
نصب سنسور
-
استفاده از سایه‌بان در تابستان
6. تغذیه و کوددهی
بر اساس آزمون آب و خاک یا محلول هیدروپونیک.
7. کنترل آفات
استفاده از روش‌های IPM، تله فرمونی و حشرات مفید.
بیشتر بخوانید»» گل سبز میثاق سازنده گلخانه صنعتی
سودآوری گلخانه میوه چقدر است؟
سود یک گلخانه به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما به‌طور میانگین:
| نوع میوه | میزان تولید سالانه در هر ۱۰۰۰ متر | درآمد تقریبی |
|---|---|---|
| توت‌فرنگی | ۲ تا ۳ تن | ۱۵۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان |
| بلوبری | ۱.۵ تا ۲ تن | ۲۰۰ تا ۵۵۰ میلیون تومان |
| انگور | ۳ تا ۵ تن | ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان |
| موز | ۴ تا ۶ تن | ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان |
گلخانه میوه در مقایسه با سبزیجات، سودآوری به‌مراتب بالاتری دارد، اما سرمایه اولیه بیشتری نیز نیاز دارد.
بیشتر بخوانید»» خرید لوله گلخانه به صورت مستقیم از کارخانه
۱۰ نکته طلایی برای افزایش عملکرد گلخانه میوه
- استفاده از سیستم آبیاری هوشمند با کنترل دقیق pH و EC
- نصب توری سایه انداز ۳۰–۵۰٪ در تابستان
- تهویه اصولی برای جلوگیری از قارچ بوتریتیس
- تغذیه منظم با کودهای NPK، ریزمغذی‌ها و کلسیم
- پایش مداوم آفات با کارت‌های زرد
- استفاده از نهال‌های استاندارد و بدون ویروس
- انتخاب ارقام مقاوم به گرما و سرما
- تنظیم نور مصنوعی در روزهای ابری
- استفاده از مالچ برای حفظ رطوبت
- مدیریت صحیح هرس بر اساس نوع میوه
جمع‌بندی [گلخانه برای کشت انواع میوه]
راه‌اندازی گلخانه برای کشت انواع میوه یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه، سودآور و آینده‌دار است. با انتخاب صحیح سازه، تجهیزات، بستر و نوع میوه، میتوانید در تمام طول سال محصولاتی باکیفیت و بازارپسند تولید کنید. توت‌فرنگی، بلوبری، انگور، موز، هندوانه و میوه‌های استوایی از بهترین گزینه‌ها برای کشت گلخانه‌ای محسوب می‌شوند. ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
